fbpx
kantelen-van-het-fort-van-Shkodra-HZ

Fort Rozafa, Shkodra 

Zaterdag 1 januari 2022 begint de eerste uitzending van de bekende TV serie Wie is de Mol. Opnamelocatie is dit jaar Albanië, een land dat ik erg goed ken. Het introductiefilmpje dat half november 2021 online werd gezet bevatte prachtige drône-beelden van berglandschappen en eindigde met het beeld van de presentator, journalist Rik van de Westelaken, die op een fort ‘ergens in Albanie’ stond. Meteen was me duidelijk dat er opnamen waren gemaakt op het Rozafa fort in Shkodra. Het tweede filmpje van eind december 2021 toonde mooie portretten van alle elf Mol-deelnemers die onmiskenbaar waren gefotografeerd met een achtergrond van eeuwenoude stenen… op het Rozafa fort. 

Ingang naar het fort van Shkodra HZ
Ingang Rozafa fort. Foto: Herman Zonderland 2014

 

Ingang Rozafa fort
Ingang Rozafa fort. Foto: Gerda Mulder, 2017.

De belangrijkste attractie van Shkodra

Ik heb het Rozafa fort diverse malen bezocht. Het is de belangrijkste attractie van Shkodra en staat majestueus op een rotsachtige heuvel in het westen van de stad, op 136 m hoogte, met daaromheen hoge muren. Het ligt kilometers buiten het centrum en vereist een flinke wandeling om er te komen. Elke keer is het voor mij weer een sensatie als ik de originele stenen weg omhoog loop en door de donkere hoofdpoort met de deels oorspronkelijke Illyrische muren zie met hun enorme stenen die ingenieus in elkaar passend zijn gestapeld.

Illyrische muren van het Rozafa kasteel.
De Illyrische muren van het Rozafa kasteel. Foto: Gerda Mulder, 2017.
uitzicht-vanuit-het-fort-van-Shkodra-GM
Uitzicht vanaf het fort-van Shkodra. Foto: Gerda Mulder, 2017.

De verdediging tegen de Ottomanen in 1479

Het fenomenale uitzicht prikkelt mijn fantasie. Ik heb een boek van de middeleeuwse chroniqueur Marin Barleti waarin hij beschrijft hoe de Venetiaanse soldaten samen met de Albanese feodale troepen hun fort met alle stedelingen verdedigen, tegen de Ottomaanse sultan met zijn troepen beneden in de vlakte bivakkeert, honderden tenten met duizenden soldaten. Beide partijen hadden schepen en kanonnen en beschoten elkaar. Het fort was aan alle kanten omsingeld door Ottomaanse kanonnen. Ik ben naar de plekken gegaan waar die kanonnen stonden en zag vanuit het perspectief van de schutters het Rozafa fort liggen. De toen afgeschoten kanonskogels zitten nog steeds in de muren van het fort. 

Het was een bloedige strijd. Aan beide kanten vielen in die vijfentwintig jaar heel veel slachtoffers, in de vlakten onder het fort liggen duizenden Ottomaanse soldaten begraven. Na de definitieve verovering in 1479 lieten de Ottomanen alle huizen in het fort afbreken en maakten er een militair fort van. Tot 1913, dus 450 jaar lang, woonden hier Ottomaanse soldaten en officieren in militaire barakken en tenten; fort Rozafa was een echte garnizoensplaats.

Stefan kathedraal die later minaret werd Shkodra fort
St Stephan kathedraal  die later moskee werd, met minaret. Foto: Herman Zonderland, 2014.
e St Stephan kathedraal die later moskee werd, met minaret.
De St. Stephan kathedraal die later moskee werd, met minaret. Foto: Gerda Mulder, 2017.

Shkodra een christelijke stad met een minaret

Lopend over de hoog ommuurde grasvlakten heb ik al mijn verbeelding nodig om me te realiseren dat dit zeshonderd jaar lang een christelijke stad was met duizenden inwoners. Het fort was een woonstad, vol huizen en werkplaatsen, met cisternen (waterputten) en kerken. De huidige stad Shkodra op de vlakte bestond nog niet. Het vierkante hoge gebouw met de aparte toren is de ruïne van de voormalige Sint Stephan kathedraal uit 1319, gebouwd toen Shkodra nog deel uitmaakte van het Servische Rijk. De rest is er in de vijftiende eeuw door de Venetianen bijgebouwd. De Ottomanen verbouwden de klokkentoren tot minaret, maakten er een moskee van en gaven die de naam van hun sultan, ‘Mehmed de Veroveraar’. Eeuwenlang zegden duizenden soldaten die hier waren gelegerd hun gebeden in deze moskee. 

Foto overzicht Rozafa fort vanaf Tarabosh. 2018, GM.
Rozafa fort vanaf Tarabosh. Foto: Gerda Mulder, 2018.

Het hoogste deel van het fort had een militaire functie. Het was al door de Venetianen ingericht voor de verdediging: met opslagplaatsen, kanonnen, wapens en soldatenverblijven. Vele geheime uitgangen leidden naar onderaardse gangen die bij de rivier de Buna uitkwamen, zodat de militairen te allen tijde konden vluchten. 

De muren van het Rozafa fort van shkodra
De muren van het Rozafa fort van Shkodra. Foto: Gerda Mulder, 2017.
Venetiaans gebouw, ooit wapenarsenaal, nu museum. 2017, GM.  
Venetiaans gebouw, ooit wapenarsenaal, nu museum. Foto Gerda Mulder, 2017.

Het robuuste, grijze Venetiaanse gebouw met drie verdiepingen en kleine raampjes was het wapenarsenaal, met muren van drie meter dik. Het huisvest nu een museum, het Kasteel Rozafa Museum, dat de geschiedenis van het fort laat zien met voorwerpen zoals een steen met de Venetiaanse leeuw, ooit ergens ingemetseld, Ottomaanse kanonskogels, munten, mozaïeken en maquettes van het kasteel in verschillende tijden. De moderne plaquette bij de ingang is een afbeelding van de in de muur ingemetselde jonge vrouw Rozafa, een bekende Balkan-legende, waaraan het fort zijn naam dankt.

De legende van Rozafa

De legende begint met drie broers die besloten een kasteel te bouwen. Helaas stortten de muren die ze overdag bouwden ‘s nachts weer in. Op een dag ontmoetten ze een oude man die hen adviseerde een van hun vrouwen te offeren, zodat de muren zouden blijven staan. De beslissing was heel moeilijk te nemen. Ten slotte besloten ze de vrouw te offeren, die hen de volgende dag de lunch zou brengen. Ze beloofden dat ze hun vrouw hierover niet zouden inlichten. De twee oudste broers vertelden die avond echter alles aan hun vrouw, terwijl de jongste niets tegen haar zei.

De volgende middag, tijdens de lunch, wachtten de broers gespannen af ​​wie van hun vrouwen het eten zou komen brengen. De jongste broer was er kapot van toen hij zag dat het Rozafa was, zijn vrouw. Hij legde haar uit dat ze haar in de muur van het kasteel moesten inmetselen, zodat
de muren bleven staan en ze het konden afbouwen. Rozafa protesteerde niet, maar ze maakte zich grote zorgen over haar zoontje. Daarom accepteerde ze haar lot maar op één voorwaarde. Ze mochten haar inmetselen maar moesten haar rechter borst vrij laten, zodat ze haar baby kon blijven voeden.

Rozafa-die-haar-jongen-voedt vanuit de muur
Rozafa die haar jongen-voedt vanuit de stenen muur. Foto: Poli Loman, 2020

Tegenover het wapendepot liggen de ruïnes van het Bushati-paleis uit de negentiende eeuw – vanwaaruit de feodale familie Bushati haar gebied (pashalik) bestuurde – cisternen uit de veertiende eeuw en een oude hamam (badhuis) uit de zeventiende eeuw.

Naast het museum ligt een restaurant met panorama-terras en fantastisch uitzicht op de omgeving. Ik houd erg van dit uitzicht, vandaar dat ik elke keer weer naar het fort terugkom. Je ziet beneden je de rivieren liggen, de bruggen over de Drin en Buna, in de verte de majestueuze bergen. Binnen zijn mooie ‘oda’s’ ingericht, traditionele gastenkamers. Gezeten op lage banken aan een sofra, een ronde tafel, kun je bij het haardvuur een glas raki drinken.

Restaurant met binnen een oda, 2017, GM
Restaurant met binnen een oda. Foto: Gerda Mulder, 2017.

 

Restaurant met terras buiten, 2017, GM 
Restaurant met terras buiten. Foto: Gerda Mulder 2017.
Uitzicht vanaf het fort van Shkodra. Foto: Gerda Mulder 2017.
Uitzicht vanaf het fort van Shkodra. Foto: Gerda Mulder, 2017.
uitzicht-vanuit-het-fort-van-Shkodra
Uitzicht vanaf het Rozafa fort van Shkodra. Foto: Gerda Mulder, 2017.

 

Meer weten of de geschiedenis van Albanië? Lees onze andere blogs:

Edward Lear brengt twee bezoeken aan het Rozafa Fort van Shkodra 

Joods gezin uit Nederland overleeft de Tweede Wereldoorlog in Albanië

3 Replies to “Fort Rozafa, Shkodra ”

Geef een reactie

Note: Comments on the web site reflect the views of their authors, and not necessarily the views of the bookyourtravel internet portal. You are requested to refrain from insults, swearing and vulgar expression. We reserve the right to delete any comment without notice or explanations.

Uw e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Verplichte velden zijn ondertekend met *