Hier was de mol! Aflevering #4 | Azotiku Fier, Berat, Archeologisch Park Apollonia

Intro: De deelnemers zijn in Vlora

De deelnemers verblijven in een prachtig hotel in Radhime, vlak bij Vlora, waar ze zwemmend genieten van de blauwe zee. Deze locatie nemen we op in de ‘Wie is de mol ’22 reis, welke nu in ontwikkeling is. Vlora is een belangrijke stad voor Albanië. Het is de stad waar in 1912 de onafhankelijkheid van Albanië werd verklaard door de vader des natie, Ismail Qemali. Het is een uitstekende badplaats met veel mogelijkheden voor zowel zon-zee-strand-, cultuur-, culinaire- of actieve vakanties. De Narta lagune, welke in de buurt ligt, is beschermd gebied vanwege de vele trekvogels en andere dieren die hier hun habitat hebben. Het schiereiland Karaburun en het eiland van Sazan zien we op de achtergrond. De deelnemers hebben het niet slecht. Wat een heerlijke omgeving. Van mijn laatste bezoek aan Rradhime weet ik nog dat mijn laatste duik om 22:00 uur ’s avonds was; en wat was het water heerlijk.

Opdracht 1: Luid spreken in silo, in Azotiku, Fier

Wat verrassend dat een totaal verlaten fabriek waar niemand meer weet wat er mee te moeten, wordt een decor van twee ‘Wie is de mol’ opdrachten. De fosfaatfabriek in Fier. De deelnemers reizen dus naar Fier, wat een halfuur rijden van Vlora vandaan ligt.

Het was een technologisch complex met een kunstmestfabriek, een thermo-elektrische centrale en olie raffinaderij. Vele fabrieken in Albanië, gebouwd met steun uit bondgenoten uit het buitenland, veranderden in karkassen na de val van het communisme. Ook de fosfaatfabriek, Azotiku heeft het niet gered. Het werd gebouwd met eerst steun van de Sovjet Unie en daarna steun van China (vanaf 1961). In 1967 produceerde Uzina e Plehrave Azotike voor het eerst kunstmest.

Toen er geen buitenlandse steun meer kwam, en de overheid zelf ook niet in investeerde, moesten de fabrieken hun deuren sluiten door gebrek aan grondstoffen, onderdelen en afzetmarkt. De coöperaties die het kunstmest nodig hadden hielden zelf ook op met bestaan.

Opdracht 2: Hoog spel spelen, Abseilen van een hoge toren, Azotiku, Fier

Ik heb er geen woorden voor! De deelnemers zijn geen mietjes. Iedereen durft en zelfs onderteboven. Hoe chill is dat! Mogelijk de meest gedurfde actie scene van hun leven. En te bedenken dat er vroeger uit die torens zoveel stof kwam dat heel de stad Fier twee keer per dag onder een deken van witte as lag. Maar ach, nu is het een terrein des entertainments geworden. Durven jullie het ook? Ik neem het op als een uitstapje voor die ‘Wie is de mol ’22’ reis.

 

Opdracht 3: Huis(ont)houden, Berat.

De derde opdracht, van huis onthouden, werd in de Unesco stad Berat gehouden. Ook bekend als de stad met de duizend ramen en de Ottomaanse architectuur. Berat is werkelijk een open lucht museum-stad, ook bekend voor zijn ‘living’ fort. Velen noemen het een kasteel, maar dat is het niet. De stad is de ontmoetingsplaats van oosterse en westerse culturen, tradities, Byzantine kerken en Ottomaanse architecturen. Gebouwd op een heuvel in de 4de eeuw voor Christus lijkt het fort van Berat magischer en eleganter dan ooit tevoren. En het feit dat mensen daar nog gewoon tot op deze dag wonen, is zeer interessant. Als je Berat bezoekt, ontdek je de kleine straatjes op die heuvel waar auto’s niet door kunnen komen. Je vraagt je af hoe mensen hun boodschappen omhoog krijgen, en hoe ze naar beneden komen als het daar sneeuwt.

Boven op het fort zijn verschillende culturele monumenten de moeite waard om te bezoeken; Binnen een oppervlak van 9,6 ha, zijn er diverse kerken, Turkse paleizen, overblijfselen van twee moskees, twee water cisternen en veel andere culturele monumenten.

Enkele van de meest onverwachte mooie gebouwen langs de ruïnes van het fort van Berat zijn de buste van Constantijn de Groot en verschillende iconen geschilderd door Onufrin, een bekende schilder van Orthodoxe iconen. Meer weten over Berat; zie onderstaande links.

Blog 1 over Berat: Een bezoek aan Berat, toen en nu…

Blog 2 over Berat: De schrijver, de Schilder en de kleur rood

 

 

Eėn van de Berat gidsen die voor Travelling Albania privé tours verzorgt, was de gids die het ‘Wie is de mol’-team begeleidde tijdens de opnamen. Maar voordat de uitzending plaatsvond liet hij geen woord los. Pas na de uitzending stuurde hij mij een paar exclusieve foto’s van de deelnemers die hij zelf had gemaakt. ‘Ik mocht niets zeggen, ook al wou ik het je graag vertellen,’ zei hij. Ik had een ‘heftig’ contract getekend!’ Ik deel ze graag met jullie.

Executie: Archeologisch Park Apollonia, Fier

Wat een verrassing weer om de deelnemers op een totaal andere soort locatie te zien. Albanie’s grootste archeologische site, Apollonia, een antieke stad die in het jaar 588 v.C. werd gesticht door Griekse kolonisten uit Corfu. Dat is alles wat we van van Rick Westerlaken horen over een belangrijke site als Apollonia. Een missen, vinden wij, en daarom ook een hele blog aan Apollonia gewijd. Heel interessant voor Archeologie liefhebbers.

Benieuwd naar de geschiedenis? Lees: Apollonia, een belangrijke antieke stad in Illyria

 

Wat jammer dat Arno de afvaller van de vierde aflevering werd… Troost prijs, hij hoorde het wel in een zeer bijzondere plaats, In Apollonia, ook wel bekende als de Pompei van Albanië.

Benieuwd naar de achtergronden van  aflevering #6? Klik hier voor de blog.