De Albanese wijn is niet onbekend in Europa. Archeologisch bewijs in de buurt van de hoofdstad van Tirana suggereert dat sporen van looizuur, die de bittere smaak in de wijn veroorzaken, dateren uit een 6000 jaar oude wijncultuur, wat Albanië in potentie tot het oudste wijngebied in Europa maakt.
Albanië, een klein land aan de Adriatische zee dat aan Griekenland grenst, heeft vier verschillende wijngebieden. Zij worden gedefinieerd door hun hoogten, variërend van bergen en uitlopers in het binnenland tot kustplaatsjes. De wijn van dit land wordt sinds de oudheid gekarakteriseerd door een unieke zoetheid. De oude Romeinse schrijver Plinius omschreef de Albanese wijn als “heel zoet en weelderig.”
De dertigjarige Flori Uka, is bezig naam te maken voor zichzelf en voor het naar zichzelf vernoemde familiebedrijf, Uka Winery – een oase van een biodynamisch duurzame boerderij en dito wijngaarden. De boerderij is opgericht door zijn vader, een professor in de agricultuur en voormalig Albanees minister van Agricultuur, in 1996. “Hij is een wetenschapper en geen goede politicus” lachte Flori. “Hij verliet de politiek voor zijn boerderij, die zijn passie was.”
De boerderij was een belangrijk project voor Professor Uka. Hij paste de filosofie van biodynamische landbouw toe- organismen die samen werken om een enkel organisme te creëren, het bos te imiteren en te werken zonder menselijk ingrijpen. De Uka boerderij was oorspronkelijk niet gebouwd voor handel, maar was opgericht voor wetenschappelijke doeleinden. Professor Uka wilde dat zijn studenten de boerderij bezochten en zouden zien hoe biodynamische landbouw in z’n werk gaat.
Groei zonder menselijk ingrijpen
Op de Uka boerderij probeert men om een natuurlijk bos te creëren door het de ruimte te geven om uit zichzelf te groeien.“Dit is heel moeilijk om toe te passen op fruitteelt, maar desondanks wordt het met een beetje menselijk ingrijpen toch mogelijk”, legde Flori uit. “Niettemin wilde mijn vader minder ingrijpen. Des te minder interventie, des te beter is het voor de natuur. De natuur maakte ons, wij maakten niet de natuur.”Traditionele wijngaarden bestaan voor het merendeel uit gras zonder planten in de buurt. Op een tradtionele boerderij, waar alles wordt weggemaaid, is de enige effeciteve manier om insecten te verdelgen door middel van pesticides. Maar op een biodynamische boerderij worden andere planten naast de druiven geplaatst om insecten aan te trekken. Dus, wanneer een insect naar de wijngaard komt, heeft het ook andere planten om naar toe te gaan. Dat is het doel van de vele planten in de Uka wijngaard/boerderij.“We denken aan insecten als vijanden, maar 100 jaar geleden bestonden er geen pesticiden en waren insecten geen vijanden,” verklaarde Flori. “Iedereen at gezond. Tegenwoordig hebben veel dingen de agricultuur verwoest. We hebben de natuur en voedsel kunstmatig beïnvloed en nu moeten we hen behandelen. Als we de oogst binnenhalen in een omgeving die op een bos lijkt, hoeven we niks te behandelen. Dit is het concept.”
Het gebruik van organische mest
De eerste stap in het creëren van een biodynamische boerderij was het testen van de vruchtbaarheid van de bodem door het planten van bloemen. Flori liet ons zonnebloemen zien die lang waren, een teken dat de grond rijk is aan voedingsstoffen.
“Als je planten hebt, waarvan sommige lang zijn, terwijl andere kort zijn, betekent dit dat er een tekort aan voedingsstoffen in de bodem is,” legde Flori uit.
De volgende stap was om van organische bestanddelen en mest -zoals koeien-paarden- en geitenmest- af te komen- die verkregen waren van de omringende dorpjes. Tegenwoordig worden de boerderij en de wijngaarden bemest met een groene mest die “smeerwortel” wordt genoemd. Bladeren en andere organische bestanddelen worden dicht opeen gepakt en daar geplaatst waar het land bewerkt is. Het materiaal verrot en vormt een soort van humus, dat gebruikt wordt als mest. De smeerwortel houdt het land vochtig en trekt wormen aan die nodig zijn om de bodem te ventileren. Het houdt ook onkruid uit de buurt.
“Het is een grote, dure klus wanneer je gifstoffen van het land en planten moet verwijderen door het gebruik van onkruidverdelgingsmiddelen” aldus Flori, “Als alternatief kan je het op natuurlijke en organische wijze doen, als onderdeel van de permafrost – de perfecte manier om met de natuur samen te werken.”
De uitdagingen van Albanese wijnproductie
Tijdens de 17de eeuw verminderde de wijnproductie in Albanië onder invloed van de islam vanwege de verminderde consumptie van alcoholische dranken. In 1972, tijdens het communistische bewind, bereikte de Albanese wijnproductie haar piek, zich uitstrekkende tot wel circa. 49000 landgoederen. Alhoewel ’s lands wijnindustrie nog steeds aan het worstelen is om de kwaliteitswijnen op de internationale markt te herintroduceren, heeft zij de overgang naar een min of meer democratische economie bijna helemaal goed doorstaan.
Volgens Flori blijkt het ontwikkelen van de wijnbouwindustrie een uitdaging.. Voor het socialisme was er veel wanorde, waren er geen regels, hoge belastingen en chaos met betrekking tot de bouw. De communisten probeerden de orde te herstellen, maar hun inspanningen hielpen niet om een goede economie te herstellen.
“Bijvoorbeeld: Onze wijn wordt geproduceerd in Albanië. Ik promoot hem elk jaar aan duizenden toeristen. Wij stonden in The New York Times en in verschillende tijdschriften over de hele wereld. Ik promoot Albanië. Ik geef een goed voorbeeld van Albanië, maar de staat ziet mij alleen maar als middel om belastingen van te innen.. Ik vind dat zij me zouden moeten helpen omdat ik de druiven voor heel Albanië pluk.
Eén van de belangrijkste zaken met betrekking tot Albanese wijnproductie is dat landeigendom opgesplitst is tussen kleine boerderijen die in familie-eigendom zijn. Uka werkt samen met meer dan twintig families vanuit heel Albanië door hun lokaal gegroeide druiven te kopen en hierdoor bij te dragen aan de Albanese economie.
“Om de druiven te selecteren, werk ik met de boeren en de eigenaren van de wijngaard samen. Ik ga naar hen toe en stel contracten met hen op. Ik vertel hen wat ze wel en niet moeten doen. Dan komen we een prijs overeen “, aldus Flori, alvorens verder te gaan,“Ik wou dat de regering zou zeggen: ‘Hé, heb je iets van ons nodig, want je bent echt een goed voorbeeld voor Albanië. Jij bent 30 jaar oud en jij bouwt een mooie, winstgevende en duurzame onderneming en je helpt de gemeenschap.”
De Wijngaarden
Albanië is de thuisbasis van verschillende druivensoorten die nergens anders ter wereld geteeld worden. De Kallmet-druif, die door Uka gebruikt wordt, is één van de unieke Albanese autochtone (oorspronkelijke) variëteiten. De resulterende wijn heeft een diepe rode kleur met goede “benen” – het residu dat achterblijft na het draaien van het glas.
Uka’s belangrijkste merken zijn: Ceruja, Kallmet en Vera wijnen. Hoewel hun distributie bijna voornamelijk binnenlands is, is het exporteren naar Amerika en andere landen deel van hun toekomstige business plan. Albanië heeft bijna geen marketing van lokale wijnen, waardoor ze onbekend zijn bij iedereen die aan de andere kant van de grenzen woont. Het merk Uka-wijn is van gemiddeld/hoge kwaliteit met een richtprijs van € 30-60. Wist je dat Albanië één van de beste wijnen ter wereld produceert?
De Productie
Flori gaf ons een rondleiding van de duurzame landbouw van de boerderij, die cherrytomaten, groene bonen, appels, kiwi, granaatappels, pruimen, paprika, aubergine, olijven en rucola bevat. “Deze kiwi’s zijn acht of negen jaar oud en zijn nooit behandeld,” wees Flori . “En dit is artisjok, die we alleen maar zaden laten produceren omdat zij niet een erg goede variant is om mee te koken; zij is erg wild.” Ze oogsten ook de zaden van de rode Russische boerenkool om te gebruiken voor het volgende seizoen.
“Werken zonder pesticiden kan een uitdaging zijn,” aldus Flori. “We planten bijvoorbeeld 100 tomatenplanten. Van de 100 worden 80 vernietigd door ziekte en slechts 20 van de planten zijn veilig om te eten. Maar ze zijn biologisch en gezond, zodat we een aantal van hen zaden laten produceren, omdat ze bestand zijn tegen ziekte. We herplanten ze het volgende jaar en we krijgen dan meer opbrengst. Dit is een manier om alles biologisch te houden, maar het is echt heel moeilijk.
De Wijnmakerij
We vervolgden onze tour door een ondergrondse wijnmakerij die stalen vaten en een koele opslagruimte bevat.
“Het is een hele klus om de wijnmakerij te voltooien. Mijn doel is om 200.000 flessen per jaar voor de binnenlandse consumptie en 150.000 flessen Merlot te produceren om naar Amerika en China te exporteren. We gebruiken onze eigen druiven, evenals de druiven uit andere delen van Albanië,”legde Flori uit. Dit is een andere hindernis die overwonnen moet worden omdat de wijn van het land zich onderscheidt door zijn zoetere smaak in een tijd waarin de voorkeur van de wereld verschuift naar de droge rode wijnen.
Flori’s droom is om een restaurant voor fijnproevers te bouwen dat hun wijnen en biologische opbrengst zal serveren, en mogelijkerwijs een vorm van huisvesting.
Van de Boerderij (en Wijngaard) naar de Tafel
Terwijl we aan één van de sfeervolle rood-wit geblokte tafels in Uka’s open lucht restaurant zaten , serveerde het bedienend personeel ons voorgerechten om van te watertanden, die we consumeerden terwijl we ons vergaapten aan de beeldschone uitzichten.
“Op deze plek is alles vers en eenvoudig,” aldus Flori. “Sommige ingrediënten zijn van de boerderij, maar het allerbelangrijkste is dat alles in Albanië is geproduceerd.” Ik kon mijn opwinding niet bedwingen toen mijn favoriete Albanese voorgerecht voor me werd geplaatst – een dampende paprika gevuld met kaas en tot in perfectie geroosterd. Er waren ook schotels met verse koeien- en geitenkaas, gemarineerd met salie en verschillende kruiden, blauwe bes, noten en rode peper.
We kregen een verrukkelijke vier jaar oude witte Ceruja wijn bij onze voorgerechten geserveerd, die 13.5% alcohol bevat en in de Uka wijngaard was geproduceerd. De hoofdmaaltijd bestond uit schotels, beladen met hartig gegrild lamsvlees, rundvlees, worst en kip – meer vlees dan we mogelijkerwijs op konden, hoewel we ons best hebben gedaan. Deze werden geserveerd met verschillende van Uka’s rode wijnen.
“We bieden geen fruit aan aan het eind van de maaltijd, omdat het alles wat je hebt gegeten laat vergisten,” deelde Flori ons mee. “Dus als bezoekers niet naar fruit vragen, dan serveer ik het niet.”
Wij vonden het prima. We keken rond naar de prachtige omliggende wijngaarden en het landschap, in een poging niet naar beneden naar onze broeken te kijken (die nu allemaal de bovenste knoop los hadden), en toosten onze beste wensen op de rijke toekomst van Albanië in de wereld van de wijnbouw.
Heeft u Albanese wijn gedronken? Wat vond u ervan? Laat het ons weten via de opmerkingen/commentaar veld hier onder.
Lees ook onze andere blogs over agro-toerisme: Uitrusten op het Albanese platteland